Zajęcia dydaktyczne


Wyciąg z Karty Przedmiotu (studia stacjonarne i niestacjonarne I-go stopnia



Cel przedmiotu:
Zapoznanie studentów z podstawowymi wiadomościami z zakresu mineralogii i geologii złóż mających praktyczne zastosowanie podczas rozpoznawania i opisywania minerałów skałotwórczych i rudnych oraz podczas rozpoznania złóż, ich dokumentowania, konstrukcji map i szacowania zasobów złóż kopalin.

Formy zajęć dydaktycznych i treści kształcenia:

Wykład:
Pojęcia podstawowe z zakresu mineralogii. Wybrane elementy krystalografii i krystalochemii. Podział genetyczny i chemiczny minerałów. Pojęcie klarku. Własności fizyczne minerałów. Tworzenie się minerałów w warunkach procesów magmowych, hipergenicznych i metamorficznych. Geochemiczne podstawy tworzenia się złóż. Charakterystyka mineralogiczna złóż. Elementy petrografii skał. Zadania, podstawowe pojęcia i definicje geologii złóż. Przyrodnicze cechy złóż. Techniczno-ekonomiczne elementy oceny złóż. Geologiczne warunki występowania złóż. Forma i budowa złóż. Geneza złóż. Procesy złożotwórcze. Metody badań i klasyfikacje złóż. Zakres prac rozpoznawczych, środki techniczne i wybór sposobu rozpoznania złóż. Rozmieszczenie i zagęszczanie punktów rozpoznawczych oraz gęstość sieci rozpoznawczej. Zasady wykonywania, rodzaje i skala zdjęć geologiczno-złożowych. Zasady sporządzania i rodzaje map górniczych. Oznaczenia stosowane na zdjęciach geologiczno-złożowych. Podziemne roboty wiertnicze. Rodzaje, projektowanie i wykonywanie podziemnych otworów wiertniczych. Interpretacja wyników i dokumentacja wierceń. Metody kartowania geologicznego wyrobisk podziemnych. Cele opróbowania złóż. Opróbowanie w ujęciu statystycznym. Technika pobierania próbek i ich klasyfikacja ze względu na sposób pobierania. Opróbowanie otworów wiertniczych, wyrobisk górniczych i urobku. Odległości między próbkami, liczba i rozmieszczenie próbek. Kryteria bilansowości. Teoretyczne zasady obliczania zasobów i pomiar parametrów złożowych. Klasyfikacja, wybór metody, metody i dokładność szacowania zasobów.

Laboratorium:
Budowa mikroskopu polaryzacyjnego do badań w świetle przechodzącym i odbitym. Metodyka badań cech mikroskopowych minerałów. Identyfikacja makroskopowa i mikroskopowa minerałów skałotwórczych oraz wybranych minerałów rudnych.

Projekt:
Charakterystyka węgla brunatnego i kamiennego. Konstrukcja mapek parametrów jakości węgla kamiennego na podstawie zadanych założeń. Wyznaczenie obszarów występowania poszczególnych typów węgla kamiennego na podstawie skonstruowanych mapek oraz PN-82/G-97002. Wyznaczenie obszarów występowania węgla energetycznego i koksowego oraz obliczenie wielkości jego zasobów z podziałem na bilansowe i pozabilansowe na podstawie skonstruowanych mapek oraz zalecanych kryteriów bilansowości dla węgla kamiennego.

Egzamin:
Nie

Literatura podstawowa:
Chodyniecka L., Gabzdyl W., Kapuściński T., 1993: Mineralogia i petrografia dla górników. Śl. Wyd. Techn., Katowice.
Chodyniecka L., Kapuściński T., 2001: Podstawowe metody rozpoznawania minerałów i skał. Skrypt Politechniki Śląskiej nr 1860., Gliwice.
Adamczyk Z., Nowak J., 1999: Minerały skałotwórcze w płytkach cienkich. Wyd. Pracowni Komputerowej, Gliwice.
Chodyniecka L., Gabzdyl W., Kapuściński T., 1993: Mineralogia i petrografia. Skrypt Politechniki Śląskiej nr 1714, Gliwice.
Gruszczyk H., 1984: Nauka o złożach. Wyd. 2. Wyd. Geologiczne, Warszawa.
Probierz K., Marcisz M., Sobolewski A., 2012: Od torfu do węgli koksowych monokliny Zofiówki w obszarze Jastrzębia (SW część Górnośląskiego Zagłębia Węglowego). Wyd. Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla, Zabrze.
Nieć M., 1982: Geologia kopalniana. Wyd. Geologiczne, Warszawa.
Duźniak S., Gabzdyl W., 1991: Geologiczno-górnicze rozpoznawanie złóż w kopalniach węgla kamiennego. Skrypt Politechniki Śląskiej nr 1520, Gliwice.

Literatura uzupełniająca:
Borkowska M., Smulikowski K., 1972: Minerały skałotwórcze. Wyd. Geologiczne, Warszawa.
Bolewski A., 1982: Mineralogia szczegółowa. Wyd. Geologiczne, Warszawa.
Handke M., 2005: Krystalochemia krzemianów. Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczme, AGH, Kraków.
Manecki A., 2004: Encyklopedia minerałów z polskim i angielskim słownikiem nazw. Minerały Ziemi i materii kosmicznej. Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, AGH, Kraków.
Smirnov V. I., 1986: Geologia złóż kopalin użytecznych. Wyd. Geologiczne, Warszawa.
Gabzdyl W., 1999: Geologia złóż. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice.
Gabzdyl W., 1994: Geologia złóż węgla. Złoża świata. Polska Agencja Ekologiczna. Warszawa.
Darski J., Kicki J., Sobczyk E. J., 2001: Raport o stanie gospodarki zasobami złóż węgla kamiennego. Studia, Rozprawy, Monografie nr 85, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.